Hemoroid, anüs çevresindeki damarların şişmesi ve
iltihaplanması sonucu meydana gelir. Normalde, bu damarlar sindirim sürecine
yardımcı olmak için var olurlar, ancak aşırı basınç uygulandığında, damarlar
genişleyebilir ve dışarıya çıkabilir. Hemoroidlerin en yaygın belirtileri
arasında anüs bölgesinde ağrı, kaşıntı, kanama ve şişlik yer alır.
Hemoroid türleri genel olarak ikiye ayrılır: iç hemoroidler
ve dış hemoroidler. İç hemoroidler, anüsün içinde yer alır ve genellikle ağrıya
neden olmaz, ancak kanama görülebilir. Dış hemoroidler ise anüsün etrafında
bulunur ve ağrılı olabilir, bazen pıhtılaşarak şiddetli ağrıya yol açabilir.
Hemoroidlerin erken teşhisi, tedavi sürecinde büyük önem taşır.
Hemoroid ağrısını hafifletmek için doğal çözümler kullanmak,
tedavi sürecini destekleyebilir. Bunlardan biri, sıcak su banyosudur. Anüs
bölgesini 10-15 dakika boyunca sıcak suya sokmak, şişliği azaltmaya ve
rahatlamayı sağlamaya yardımcı olabilir. Ayrıca, eğer sıcak suya birkaç damla
lavanta yağı veya papatya yağı eklenirse, ağrı ve iltihaplanmayı daha da
hafifletebilir.
Bir diğer doğal çözüm, aloe vera kullanımıdır. Aloe vera,
ciltteki iltihapları yatıştırıcı özelliği ile bilinir. Hemoroid bölgesine saf
aloe vera jelini nazikçe uygulamak, şişlikleri ve ağrıyı hafifletebilir. Ancak,
doğal çözümler her zaman herkes için etkili olmayabilir, bu yüzden belirtiler
devam ederse bir uzmana danışmak önemlidir.
Hemoroid tedavisinde çeşitli ilaçlar kullanılabilir. Bunlar
arasında, ağrı ve şişliği azaltmaya yardımcı olan topikal kremler yer alır.
Anestezik etkisi olan krem veya merhemler, bölgedeki ağrıyı hızlıca
geçirebilir. Ayrıca, steroit içeren ilaçlar da iltihaplanmayı azaltmaya
yardımcı olabilir.
Ağrı kesici ilaçlar, ağrıyı kontrol altında tutmak için
kullanılabilir. Nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) gibi ilaçlar,
ağrı ve iltihaplanmayı kontrol etmeye yardımcı olabilir. Ancak, bu ilaçlar
yalnızca kısa süreli kullanılmalıdır ve uzun süreli kullanımlarında yan etkiler
ortaya çıkabilir. Uzun süreli tedavi için mutlaka bir proktoloji uzmanına
başvurulmalıdır.
Hemoroid ağrısını hafifletmek için beslenmeye dikkat
edilmesi büyük önem taşır. Lif açısından zengin gıdalar, sindirim sisteminin
düzenli çalışmasını sağlar ve kabızlık gibi hemoroidi tetikleyen durumlardan
kaçınılmasını sağlar. Meyve, sebze, tam tahıllar ve baklagiller lif açısından
zengin gıdalardır.
Bol su içmek de oldukça önemlidir. Su, bağırsakların düzgün
çalışmasına yardımcı olur ve dışkının yumuşamasını sağlar. Böylece, dışkı
geçişi sırasında anüs bölgesindeki baskı azalır. Ayrıca, aşırı kafein ve
alkolden kaçınılması, hemoroid belirtilerini hafifletebilir, çünkü bu maddeler
dehidrasyona neden olabilir.
Sıcak su banyosu, hemoroid ağrısını hafifletmek için en
etkili yöntemlerden biridir. Bu yöntem, özellikle iç hemoroidler için
faydalıdır çünkü anüs bölgesine uygulanan sıcak su, kasları gevşetir, damarları
rahatlatır ve iltihaplanmayı azaltır. Bu şekilde ağrı da hızla azalır.
Sıcak su banyosunun düzenli olarak uygulanması, hemoroidin
şiddetini düşürür ve hastanın genel rahatsızlık seviyesini azaltır. Bu yöntemi
uygularken suyun aşırı sıcak olmamasına dikkat edilmelidir; sıcaklık 37-40°C
civarında olmalıdır. Ayrıca, bu banyoların ardından bölgeyi nazikçe kurutmak da
oldukça önemlidir.
Hemoroid ağrısını azaltmak için yaşam tarzı değişiklikleri
yapmak büyük önem taşır. Öncelikle, tuvalet alışkanlıklarına dikkat
edilmelidir. Uzun süre tuvalette oturmak, hemoroid şikayetlerini artırabilir.
Tuvalet ihtiyacı hissedildiğinde hemen gidilmeli ve gereksiz şekilde oturmak
engellenmelidir.
Bunun yanı sıra, düzenli egzersiz yapmak da önemlidir. Hafif
yürüyüşler, kan dolaşımını artırarak hemoroid ağrısını azaltabilir. Ayrıca,
otururken rahat pozisyonlar tercih edilmeli ve aşırı zorlamadan kaçınılmalıdır.
Tüm bu yaşam tarzı değişiklikleri, hemoroidin kontrol altına alınmasında etkili
olacaktır.
Hemoroid tedavisinde cerrahi müdahale genellikle son çare
olarak düşünülür. İlk aşamalarda, medikal tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri
ile çoğu hemoroid tedavi edilebilir. Ancak, ilerlemiş durumlarda ve şiddetli
ağrılarla karşılaşıldığında cerrahi müdahale gerekebilir.
Cerrahi seçenekler arasında hemoroidlerin bağlanması,
dondurulması veya kesilmesi gibi işlemler yer alır. Bu işlemler, hastanın
ağrısını kalıcı olarak gidermeye yöneliktir. Ancak, cerrahi müdahaleden önce
bir proktoloji uzmanına başvurulması, doğru tedavi yönteminin belirlenmesi
açısından oldukça önemlidir.
Hemoroid ağrısını önlemek için alınabilecek önlemler,
genellikle sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemekle ilgilidir. Düzenli egzersiz
yapmak, sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur ve kabızlık
riskini azaltır. Ayrıca, lif açısından zengin gıdalar tüketmek, dışkının
yumuşak olmasını sağlar ve anüs bölgesine uygulanan baskıyı azaltır.
Tuvalet alışkanlıklarına dikkat etmek de önemlidir. Tuvalet
ihtiyacı hissedildiğinde beklemek, hemoroidlerin gelişmesine neden olabilir.
Ayrıca, aşırı alkol, kafein ve işlenmiş gıdalardan kaçınılması önerilir. Tüm bu
önlemler, hemoroid ağrısının önlenmesinde etkili olacaktır.
Hemoroid ağrısına iyi gelen egzersizler, kan dolaşımını
artırarak ağrıyı hafifletir. Özellikle pelvik taban kaslarını güçlendiren
egzersizler, hemoroidin etkilerini azaltabilir. Kegel egzersizleri gibi pelvik
bölgeyi hedef alan hareketler, hemoroidlerin iyileşmesini hızlandırabilir.
Ayrıca, yürüyüş yapmak gibi düşük etkili kardiyo
egzersizleri de kan dolaşımını artırarak hemoroidin şiddetini azaltabilir.
Egzersiz yaparken aşırı zorlamaktan kaçınılmalı ve vücut duruşuna dikkat
edilmelidir. Egzersizlerin düzenli hale getirilmesi, hemoroidlerin tekrar
etmesini önlemede de yardımcı olabilir.
Editör
Op. Dr. Bengi BALCI
Kolorektal Cerrahi Antalya
İleri Tanı ve Tedavi İçin