
Pelvik organ sarkması, kadınlarda pelvik taban kaslarının ve
bağ dokularının zayıflaması sonucu mesane, rahim veya rektum gibi organların
vajinaya doğru sarkması ile ortaya çıkan yaygın bir sağlık problemidir.
Genellikle doğum, kronik kabızlık, ağır kaldırma, obezite ve menopoz gibi
faktörler nedeniyle pelvik taban kaslarının zayıflaması sonucu gelişir.
Başlangıçta hafif rahatsızlık hissi ile kendini gösterebilirken, ilerleyen
vakalarda idrar kaçırma, dışkılama zorluğu, vajinal basınç hissi ve pelvik
bölgede dolgunluk hissi gibi şikayetlere yol açabilir.
Pelvik organ sarkması, kadınların yaşam kalitesini olumsuz
etkileyen ancak birçok kişi tarafından göz ardı edilen bir sağlık sorunudur. Erken
teşhis ve uygun tedavi yöntemleriyle bu durumun kontrol altına alınması
mümkündür. Tedavi seçenekleri arasında yaşam tarzı değişiklikleri,
pelvik taban egzersizleri, destekleyici cihazlar ve cerrahi müdahaleler
bulunmaktadır. Eğer pelvik bölgede ağırlık hissi, idrar kaçırma veya vajinal
çıkıntı fark ediyorsanız, vakit kaybetmeden bir kadın hastalıkları ve doğum
uzmanı veya kolorektal cerrah ile görüşerek değerlendirme yapmanız
önemlidir.
Pelvik organ sarkması, pelvik taban kaslarının zayıflamasıyla birlikte mesane,
rahim, bağırsak veya vajina gibi organların yer değiştirmesiyle ortaya çıkan
bir durumdur. Bu rahatsızlık başlangıçta hafif belirtilerle
kendini gösterse de ilerleyen aşamalarda günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir. En
sık görülen belirtiler arasında pelvik bölgede dolgunluk ve basınç hissi, idrar
kaçırma, kabızlık ve cinsel ilişki sırasında rahatsızlık hissi bulunur.
Ayrıca hastalar, vajinadan dışarı doğru bir doku çıkıntısı hissettiklerini de
belirtebilirler.
Pelvik organ sarkmasının şiddetine bağlı olarak belirtiler farklılık
gösterebilir. İleri seviyede sarkmalarda, uzun süre
ayakta durmak veya ağır kaldırmak şikayetleri artırabilir.
Mesane sarkması (sistosel) olan hastalarda sık idrara çıkma ve idrarın tam
boşaltılamaması hissi oluşabilirken, bağırsak sarkması (rektosel) olan
hastalarda kronik kabızlık görülebilir. Eğer bu tür belirtiler yaşıyorsanız,
erken tanı ve tedavi için bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı
veya kolorektal cerrah ile görüşmeniz önemlidir.
Pelvik organ sarkması tedavisi, hastalığın şiddetine,
hastanın yaşına ve yaşam kalitesine etkisine göre belirlenir. Hafif ve orta
dereceli vakalarda genellikle cerrahi olmayan yöntemler tercih edilir. Pelvik
taban egzersizleri (Kegel egzersizleri), yaşam tarzı değişiklikleri, kilo
kontrolü ve kabızlığı önlemeye yönelik beslenme düzenlemeleri hastaların
şikayetlerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, vajina içine
yerleştirilen özel destekleyici cihazlar (pesser) bazı hastalar için etkili bir
çözüm olabilir.
İleri derecede sarkmalarda veya günlük yaşamı ciddi
şekilde etkileyen vakalarda ise cerrahi tedavi önerilir. Cerrahi yöntemler
arasında vajinal, karın veya laparoskopik (kapalı) tekniklerle yapılan
onarıcı operasyonlar bulunur. Ameliyat sırasında sarkan organlar normal
anatomik pozisyonlarına getirilir ve pelvik taban güçlendirilir. Hangi
tedavi yönteminin uygun olduğu, hastanın genel sağlık durumu ve sarkmanın tipi
göz önünde bulundurularak belirlenmelidir. Tedavi edilmezse pelvik organ
sarkması ilerleyerek idrar kaçırma, kabızlık ve cinsel fonksiyon bozuklukları
gibi ciddi problemlere yol açabilir. Bu nedenle belirtiler fark edildiğinde bir
kadın hastalıkları ve doğum uzmanı veya kolorektal cerrah ile görüşmek
önemlidir.
Pelvik organ sarkması ileri seviyeye ulaştığında ve günlük
yaşamı olumsuz etkilediğinde cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelebilir.
Ameliyatın amacı, sarkan organları eski anatomik konumlarına getirmek ve pelvik
tabanı güçlendirmektir. Cerrahi yöntemler hastanın durumuna göre değişebilir ve
vajinal, karın içinden açık veya laparoskopik (kapalı) tekniklerle
uygulanabilir. En sık kullanılan yöntemler arasında vajinal onarım,
sakrokolpopeksi (mesh desteği ile kaldırma) ve histerektomi (rahmin alınması)
bulunmaktadır.
Ameliyat sonrası iyileşme süreci kişinin genel sağlık
durumuna ve uygulanan yönteme bağlı olarak değişebilir. Hastalar genellikle
birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilir, ancak ağır kaldırmaktan ve
aşırı fiziksel zorlanmadan kaçınılmalıdır. Pelvik taban kaslarını
güçlendirmek için Kegel egzersizleri önerilir ve ameliyat sonrası dönemde
bağırsak sağlığına dikkat etmek iyileşmeyi hızlandırır. Cerrahi tedavi ile
pelvik organ sarkması büyük oranda düzeltilse de, doğru bakım sağlanmazsa
tekrar etme riski vardır. Bu nedenle ameliyat sonrasında düzenli doktor
kontrollerine devam edilmelidir.
Pelvik organ sarkması şüphesi olan hastalar, Kadın
Hastalıkları ve Doğum Uzmanı veya Kolorektal Cerrah tarafından
değerlendirilmelidir. Eğer mesane sarkması (sistosel) gibi idrar yollarını
etkileyen bir durum söz konusuysa, üroloji uzmanı da tedavi sürecine
dahil olabilir. Bağırsak sarkması (rektosel) gibi durumlarda ise genel
cerrahi veya kolorektal cerrahlar hastalığın yönetiminde rol oynar. Hangi
organın sarktığına bağlı olarak farklı branşlar tedaviye katkı sağlayabilir.
Eğer pelvik bölgede dolgunluk hissi, idrar kaçırma veya kabızlık gibi
şikayetleriniz varsa, erken tanı ve tedavi için bir uzmana başvurmanız
önemlidir.
Pelvik organ prolapsusu, pelvik taban kaslarının ve bağ
dokularının zayıflaması sonucu mesane, rahim, vajina veya bağırsakların
vajina içine veya dışına doğru sarkmasıdır. En yaygın nedenler arasında zor
doğumlar, çok sayıda doğum yapma, menopoz sonrası östrojen kaybı, kronik
kabızlık, ağır kaldırma, obezite ve genetik yatkınlık bulunur. Yaşla
birlikte bağ dokularının elastikiyetini kaybetmesi de sarkmayı artırabilir.
Pelvik organ sarkmasını önlemek için pelvik taban kaslarını güçlendiren
egzersizler yapılmalı, kabızlıktan kaçınılmalı ve ağır kaldırmaktan
sakınılmalıdır. Eğer belirtiler başladıysa, erken tedavi için bir
doktora başvurmak önemlidir.
Proktoloji
Makat Hastalıkları
· Rektal
Prolaps -Kalın Bağırsak Sarkması
· Kıl
Dönmesi (Pilonidal Sinüs)
· Gaz-Gaita
Kaçırma (Anal Inkontinens)
· Anal
Kirlenme (Soiling Anal)
Editör
Op. Dr. Bengi BALCI
Kolorektal Cerrahi Antalya
İleri Tanı ve Tedavi İçin